Pobieranie materiału z paznokcia do badania mikrobiologicznego – jak przebiega i czy jest bolesne?

Badanie mikrobiologiczne ma na celu wykrycie drobnoustrojów bytujących w pobranej od pacjenta próbce. Jest ono kluczowe w diagnostyce wielu chorób celem rozpoznania przyczyny problemu, a także wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Rodzaje badań mikrobiologicznych

Podolog w procesie diagnostycznym może zaproponować pacjentowi badania mikrobiologiczne. Co to jest i kiedy się je przeprowadza? Są to badania laboratoryjne, które pozwalają wykryć patogeny bytujące w próbce pobranej od pacjenta. Znajdują zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce różnego typu chorób, a czasami również pomagają ocenić efekty leczenia. Badania mikrobiologiczne dzielimy na:

• bakteriologiczne – celem jest wykrycie bakterii w próbce,
• mykologiczne – wykrywają obecność grzybów,
• wirusologiczne – stosowane w diagnostyce chorób wirusowych,
• parazytologiczne – pozwalają wykryć pasożyty w organizmie.

Co istotne, z badań mikrobiologicznych korzysta nie tylko podologia. Może je zlecić lekarz, a także inny specjalista, który jest w stanie w bezpieczny sposób pobrać od pacjenta materiał. Tego typu badania przeprowadza się z krwi, kału, wymazu pobranego z jamy ustnej lub innej partii ciała, a także z materiału pobranego z paznokcia.

Jak przebiega pobieranie materiału z paznokcia?

Do pobrania materiału pacjent powinien się odpowiednio przygotować. Jeśli stosuje leki przeciwbakteryjne lub przeciwgrzybicze, powinien odstawić je na około 2 tygodnie przed pobranie materiału (chyba, że podolog zdecyduje inaczej). W dniu wizyty nie należy aplikować na stopy jakichkolwiek kosmetyków, które mogłyby zaburzyć wynik. Pacjenci powinien zadbać o higienę stóp – przed badaniem warto przemyć je w ciepłej wodzie z dodatkiem mydła. Samo pobranie materiału rozpoczyna się dokładnymi oględzinami paznokcia tak, aby wybrać odpowiedni jego fragment. Podolog przy pomocy skalpela lub skrobaczki zeskrobuje fragmenty zmienionej chorobowo płytki paznokcia. W przypadku podejrzenia infekcji grzybiczej bardzo istotne jest także pobranie fragmentu samego paznokcia oraz próbki z przestrzeni podpaznokciowej. Materiał umieszczany jest w jałowym pojemniku, a następnie transportowany do laboratorium.

Jak wygląda badanie mikrobiologiczne?

Pobrany materiał trafia do laboratorium, gdzie wykonywany jest posiew. W tym celu stosuje się specjalne podłoża mikrobiologiczne, sprzyjające wzrostowi patogenów. W przypadku podejrzenia zakażenia bakteryjnego wykonywany jest dodatkowo antybiogram, wskazujący wrażliwość bakterii na konkretne antybiotyki. Po kilku dniach hodowli następuje identyfikacja patogenu, a wyniki badań trafiają do zlecającego.

Badanie mikrobiologiczne paznokcia – wskazania

Badanie mikrobiologiczne paznokcia warto przeprowadzić w następujących przypadkach:

• zmiany w wyglądzie paznokcia – gdy zmienia on swój kolor, kształt, staje się zgrubiały lub matowy,
• zmiany kształtu i struktury paznokcia – jeśli staje się on łamliwy, chropowaty lub zmienia kierunek wzrostu,
• podejrzenia infekcji niewiadomego pochodzenia – infekcje stóp najczęściej mają podłoże bakteryjne, grzybicze lub wirusowe, jednak bez szczegółowych badań identyfikacja patogenów może okazać się niemożliwa.

Wyniki badania mikrobiologicznego

Wyniki badania mikrobiologicznego mogą wskazywać na obecność lub brak patogenów. Jeśli materiał został pobrany w niewłaściwy sposób bądź w zbyt małej ilości i nie jest możliwe jednoznaczne wykluczenie lub potwierdzenie ich obecności, badanie należy powtórzyć. Takie sytuacje zdarzają się jednak bardzo rzadko, zwłaszcza jeśli materiał pobiera specjalista. Otrzymane wyniki pomagają postawić ostateczną diagnozę, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie. Jest to bardzo istotne, ponieważ poszczególne preparaty lecznicze mają zupełnie inne wskazania, dlatego na przykład infekcji grzybiczej nie leczymy antybiotykami. Celem interpretacji wyników konieczna jest konsultacja podologiczna, jednak specjalista może skierować pacjenta do lekarza, zwłaszcza jeśli należy zastosować leki dostępne na receptę. 

Zastosowanie badań mikrobiologicznych

Badanie mikrobiologiczne przeprowadza się przede wszystkim w celach diagnostycznych. Są one kluczowe w celu identyfikacji przyczyny problemu, który nie zawsze charakteryzują specyficzne objawy. Tego typu badanie specjaliści zlecają również po to, by monitorować efekty wdrożonego leczenia. Są one istotne zwłaszcza przy antybiotykoterapii. Badania mikrobiologiczne znajdują zastosowanie w wykrywaniu ognisk infekcji i monitorowania ich w danej populacji. 

Podsumowanie

Pacjenci gabinetów podologicznych często kierowani są na badania mikrobiologiczne paznokci. Wykwalifikowany specjalista może pobrać materiał na miejscu, przesyłając następnie próbkę do laboratorium. Pobranie jest bezbolesne, jednak aby uzyskać wiarygodne wyniki, pacjent musi się odpowiednio przygotować do badania. Warto skorzystać z usług wykwalifikowanego podologa, który w sposób precyzyjny pobierze próbkę o wystarczającej objętości. W przeciwnym razie konieczne może okazać się powtórzenie badania.