Jak zapobiegać zapaleniu mieszków włosowych?

Zapalenie mieszków włosowych to częsta dolegliwość, która może mieć podłoże infekcyjne, w tym bakteryjne lub grzybicze. Charakterystyczne zmiany, przymieszkowe krosty lub grudki, mogą pojawić się na każdej owłosionej części ciała. To schorzenie dermatologiczne zwykle ma łagodny przebieg, jednakże nieleczone może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Jak zapobiegać zapaleniu mieszków włosowych? Wyjaśniamy w poniższym artykule.

Zapalenie mieszków włosowych — przyczyny

Częścią prawidłowego mikrobiomu owłosionej skóry są zarówno bakterie, jak i grzyby. Drobnoustroje zamieszkujące ludzką skórę to zróżnicowane zbiorowisko, żyjące w równowadze z człowiekiem oraz warunkujące zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Niestety istnieje wiele czynników zakłócających tę symbiozę. Do gabinetów trychologicznych zgłaszają się pacjenci, u których wystąpiły schorzenia wywołane zaburzeniami mikroflory skóry spowodowane m.in.: obniżoną odpornością, nieprawidłową dietą, zmianami endokrynologicznymi, działaniem leków, przewlekłym stresem, zaburzeniem snu, nieprawidłowo dobranymi preparatami do pielęgnacji oraz infekcjami.

Zapalenie mieszków włosowych ma swoje przyczyny m.in. w uszkodzeniu pochewek, z których wyrastają włosy. Dochodzi do tego np. podczas depilacji. Miejsce urazu staje się drogą, którą do mieszka włosowego wnikają drobnoustroje i rozpoczynają infekcję. Organizm ludzki uruchamia odpowiedź immunologiczną, w wyniku której powstaje stan zapalny.

Warianty zapalenia mieszków włosowych

Z uwagi na przyczyny zapalenia mieszków włosowych wyróżnia się:

• Zapalenie mieszków włosowych środowiskowe: postać wywołana przede wszystkim preparatami do pielęgnacji wykazującymi właściwości komedogenne i nieprawidłową higieną, związaną z mechanicznym tarciem skóry. Produkty komedogenne powodują niedrożność mieszków włosowych i indukują stan zapalny. Podobne działanie wykazują niektóre leki, np. kortykosteroidy. Mechaniczne uszkodzenia powstają na skutek golenia, depilacji i ocierania zbyt ciasnej odzieży. Inną środowiskową przyczyną zapalenia mieszków włosowych jest ekspozycja na oleje i smoły oraz stosowanie opatrunków okluzyjnych,
• Zapalenie mieszków włosowych infekcyjne: wywołane przez bakterie, grzyby lub wirusy. Sprawcami infekcji najczęściej są bakterie, głównie gronkowiec złocisty i paciorkowiec ropny, często bytujące na skórze. Również pałeczka ropy błękitnej, którą można zarazić się np. w spa, może powodować zapalenie mieszków włosowych. Infekcja grzybicza, spowodowana drożdżakami (rodzaj Malassezia), występuje głównie u młodych osób. Inne rodzaje grzybów wywołują zmiany w obrębie skóry głowy, objawiające się łuszczeniem.

Zapalenie mieszków włosowych — objawy

Podstawowa zmiana, niezależnie od etiologii, wskazująca na zapalenie mieszków włosowych, to niewielka, żółta lub czerwona grudka, o średnicy 2-5 mm, często przebita włosem, przypominająca wysypkę. Zmiany mogą być pojedyncze lub mnogie. O toczącym się stanie zapalnym świadczy współwystępujące zaczerwienienie skóry, w postaci drobnej obwódki. Grudki i krostki mogą być wypełnione ropą lub płynem surowiczym i wywoływać dyskomfort, świąd lub bolesność.

Czasami zapalenie mieszków włosowych może dotyczyć również skóry głowy. Objawem są charakterystyczne krostki, zlokalizowane na przedniej linii włosów. Zaawansowana choroba może przyjąć postać brunatnych, zasychających strupów o niewielkiej średnicy, w których miejscu tworzą się blizny, co prowadzi do utraty włosów.

Ropne zapalenie mieszków włosowych

Jedną z postaci zapalenia mieszków włosowych jest figówka gronkowcowa, czyli przewlekłe ropne zapalenie mieszków włosowych. Schorzenie to dotyka mężczyzn i zlokalizowane jest w obrębie owłosionej skóry twarzy, przede wszystkim okolic zarostu i wąsów. Objawia się znacznymi zmianami zapalnymi, występowaniem rozmiękających krost i guzów, przekształcających się w blizny.

Zapalenie mieszków włosowych — diagnostyka

Proces diagnostyczny, w przypadku podejrzenia zapalenia mieszków włosowych, uzależniony jest od lokalizacji i obrazu zmian. Jeśli lekarz stwierdzi typowe wykwity powiązane z mieszkami włosowymi, umiejscowione w obrębie np. skóry kończyn, to nie są wymagane dodatkowe badania laboratoryjne, np. badania mykologiczne. Jednakże, gdy zmiany obejmują skórę głowy, konieczna jest konsultacja i wywiad z badaniem trichoskopowym oraz badanie mykologiczne, mające na celu rozpoznanie dokładniej przyczyny infekcji. Trychologia stosuje nowoczesne metody trichoskopii, dzięki czemu specjalista zyskuje możliwość trafnej diagnozy i wdrożenia antybiotykoterapii celowanej. Jeśli zmiany mają charakter nawracający, niezbędne jest wykonanie badania na obecność gronkowca złocistego.

Skuteczne leczenie zapalenia mieszków włosowych

Mimo że, zapalenie mieszków włosowych nie zawsze wymaga wizyty u lekarza trychologa, to niepokojące objawy powinny zostać ocenione przez lekarza rodzinnego. Bywa, że schorzenie samoistnie ustąpi. Jednakże, gdy zmiany w okolicy mieszków włosowych utrzymują się dłużej niż tydzień, a zaczerwienienie i dyskomfort się powiększa, to konieczna jest wizyta u lekarza. Infekcyjne zapalenie mieszków włosowych wymaga wdrożenie profesjonalnej i celowanej terapii.

Jak leczyć zapalenie mieszków włosowych?

Pierwszym krokiem w diagnostyce zapalenia mieszków włosowych powinno być pobranie wymazu z grudek, w celu ustalenia rodzaju infekcji. Poprawna identyfikacja odpowiedzialnego za stan zapalny drobnoustroju, pozwala na zastosowanie skutecznej terapii. Specjalista może wdrożyć m.in.: antybiotyki (miejscowo maść z erytromycyną lub klindamycyną, doustnie doksycyklinę lub erytromycynę) lub roztwór do przemywania z chlorheksydyną. Jeśli infekcja spowodowana jest bakterią odporną na antybiotyki, to leczenie zapalenia mieszków włosowych może wymagać połączenia dwóch leków.

Zapalenie mieszków włosowych — leczenie domowe

Podczas leczenia zapalenia mieszków włosowych niezmiernie istotna jest domowa pielęgnacja skóry. Aby wspomóc antybiotykoterapię, zaleca się stosowanie delikatnych preparatów kosmetycznych, pozbawionych substancji mogących wywołać alergie lub podrażnienia. Warto wybrać kosmetyki zawierające alantoinę lub pantenol, gdyż związki te wspomagają regenerację i nawilżają skórę.

Zmiany skórne, wykwity i grudki powinny być regularnie, co najmniej dwa razy dziennie, przemywane. Skórę należy zabezpieczyć nawilżającymi preparatami, zmniejszającymi uczucie dyskomfortu. Kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry wrażliwej, łagodzą stany zapalne i świąd. Warto także bardzo często zmieniać pościel i ręczniki. Bardzo istotne jest jednak w stanach nasilenia, by profesjonalnie leczyć zapalenie mieszków włosowych – leczenie domowe może bowiem nasilić objawy, szczególnie gdy nie mamy wiedzy, jak postępować.

Jak zapobiegać zapaleniu mieszków włosowych?

Wiesz już, jak leczyć zapalenie mieszków włosowych. Fundamentalne znaczenie dla profilaktyki zapalenia mieszków włosowych ma prawidłowa higiena osobista. Przyczyną zmian zapalnych może być zarówno zła technika golenia, jak i pomijanie dezynfekcji przyrządów do golenia i depilacji. Po depilacji warto umyć skórę antybakteryjnym mydłem. Bardzo ważne jest również unikanie noszenia obcisłych ubrań.

Profilaktyka powinna opierać się także na właściwie dobranych kosmetykach. Zaleca się łagodne żele i kremy o działaniu nawilżającym, pozbawione substancji wywołujących alergie i podrażnienia oraz unikanie stosowania kosmetyków blokujących ujścia mieszków włosowych.

Jeśli zauważasz u siebie objawy zapalenia mieszków włosowych na głowie, zachęcamy do kontaktu z naszym gabinetem Instytut Cosmedic. Zapewniamy kompleksowe wsparcie.